Opvolging in het familiebedrijf: veel succes Sarah!
21.12.2012
Op één januari 2013 neemt Sarah Dupont (31) normaal de leiding van het Kortrijkse keukenimperium Dupont over van haar vader Dirk (58).Over het opvolgingsproces in de familie Dupont is recent bij uitgeverij Minerva (gelinkt aan Unizo) het boek “Nu is het aan jou Sarah” verschenen.Het boek is een soort casestudie waarin overdrager Dirk en kandidaat-opvolgster Sarah elk vanuit hun eigen perspectief schetsen hoe de voorbereiding van de opvolging is verlopen. Daarbij zijn zowel vader als dochter bijzonder openhartig. In dit opzicht is het boek vrij uniek.Bij de getuigenissen van Dirk en Sarah Dupont willen wij graag een aantal kanttekeningen maken:
1. Het verhaal Dupont toont aan hoe moeilijk het voor de junior generatie is om de opvolging bespreekbaar te maken. Sarah zegt letterlijk: “Ik heb er in al die jaren zelfs nog niet deftig met mijn vader kunnen over spreken. Niet dat ik nooit geprobeerd heb om het heikele thema aan te snijden, talloze keren zelfs. Maar veel verder dan een paar vluchtige gesprekken van pakweg een half uur – tussen de soep en de pattatten – ben ik tot nu toe niet geraakt.”Voor wie met opvolging bezig is komt dit o zo bekend voor. Precies om opvolging op een concrete manier bespreekbaar te maken hebben wij in ons boek “Opvolging in het familiebedrijf: de vijf essentiële vragen” (samen met Johan Lambrecht) een denkkader uitgetekend waardoor de belangrijke zaken in verband met de opvolging bespreekbaar kunnen gemaakt worden. Het denkkader is opgebouwd rond 5 vragen:
1. Waar gaan we als familie met het familiebedrijf naartoe?
2. Wie gaat het familiebedrijf leiden?
3. Wat is het toekomstige bestuursmodel van het familiebedrijf?
4. Welke toekomstige rol zal iedereen spelen?
5. Hoe wordt de eigendom georganiseerd?
Het is onze ervaring dat dit denkkader bijzonder goed functioneert om alle belangrijke elementen inzake de opvolging op een systematische wijze bespreekbaar te maken.
2. In tweede instantie geeft het boek haarscherp de dynamiek tussen overdrager en opvolger weer. Kern van deze dynamiek is dat de beide actoren zich vragen stellen over de andere: zal de opvolger het wel kunnen, zal zij voldoende risico willen nemen, handelt ze niet te rationeel, is ze wel een pionier (lees: ondernemer)? De opvolgster stelt zich op haar beurt vragen over de overdrager: zal hij mij mijn ding laten doen, is alles wat de overdrager doet wel strategisch verantwoord, edm ?
Aan deze – soms vaak eerder disfunctionele – dynamiek ligt ten grondslag dat de overdrager wil dat de opvolgster doet wat hij in het verleden gedaan heeft. De opvolgster van haar kant wil haar ding doen, ook al omdat ze soms een andere kijk heeft op de manier waarop het familiebedrijf moet gerund worden. Deze negatieve dynamiek kan maar doorbroken worden wanneer de overdrager aanvaardt dat de opvolgster “anders” is. In hun boek “Zit het in de familie? Opvolgers in het familiebedrijf” hebben de Nederlandse auteurs Lonneke van Rees en Claudia van Deudekom onderzocht waaruit “het anders” zijn van opvolgers bestaat. Zij brengen terzake zes kenmerken in beeld:
- Opvolgers hebben de ambitie om het goede van het bedrijf te bewaren, maar het tegelijkertijd te laten groeien.
- Opvolgers verzamelen nieuwe mensen om zich heen, die deze ambitie delen en hen helpen om deze te verwezenlijken.
- Opvolgers zijn duidelijk over hun ambities en wat ze van de mensen om hen heen verwachten.
- Opvolgers introduceren een eigen stijl van leidinggeven en verwachten dat ook van de mensen om zich heen.
- Opvolgers sturen op resultaten en zijn niet bang om anderen daar op af te rekenen.
- Opvolgers maken de strategische keuzes die nodig zijn om hun ambitie te realiseren.
Eens vader en dochter Dupont het over het anders zijn van de opvolgster eens zijn, zal er veel mogelijk worden.
3. Sarah dringt er terecht op aan dat ook de overdracht van de eigendom geregeld wordt. In een interview met De Tijd zegt zij hierover: “Nu ik ook de eindverantwoordelijkheid voor de zaak op mij neem, wil ik dat er ook duidelijkheid komt over wie de baas is. En de enige échte baas is de eigenaar.”Sarah heeft het op dit punt bij het rechte eind. Een opvolging is slechts volledig geregeld als ook de overdracht van de eigendom correct is afgewikkeld. In té veel opvolgingen wordt dit belangrijke punt uit het oog verloren.4. Tenslotte loopt als een rode draad door het boek de zoektocht van vader Dirk Dupont naar zijn nieuwe rol in het familiebedrijf. In een interview met De Tijd zegt hij dat hij vanaf januari alleen nog “adviseur, ambassadeur en dépanneur” wordt. Wij hopen vurig dat hij deze rol(len) met glans zal kunnen spelen.
Met het boek “Nu is het aan jou Sarah” heeft de familie Dupont een belangrijke bijdrage geleverd aan de opvolgingsliteratuur in Vlaanderen. Zelden werd de voorbereiding van de opvolging met zoveel transparantie en kritische zin vanwege de actoren beschreven. De wereld van het familiebedrijf is hen daar dankbaar voor.